PHÁI ĐOÀN GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT LIÊN CHÂU CỨU TRỢ VÀ ỦY LẠO NẠN NHÂN THIÊN TAI NHẬT BẢN
Đỗ Thông Minh
Phái Đoàn Cứu Trợ của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Châu, Âu Châu, Canada và Hoa Kỳ thăm viếng, tặng quà, tổ chức Đại Lễ Cầu Siêu Bạt Độ Chư Âm Linh Nạn Nhân bị Động Đất, Tsunami tại Miyagi, Fukushima, Nhật Bản, từ ngày 31-5-2011 đến 5-6-2011
Cuối tháng 3/2011, TT Thích Tâm Phương, chùa Quảng Đức bên Melbourne, Úc, liên lạc nhờ giúp tổ chức tại chỗ cho phái đoàn Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Liên Châu từ khắp nơi trên thế giới muốn thực hiện một chuyến đi Nhật, đem theo khoảng 130.000 đô-la Mỹ (khoảng 10,4 triệu Yen, từ chùa Viên Giác ở Đức, Vạn Hạnh, Quảng Đức và Trúc Lâm ở Úc, Pháp Vân ở Ontario, Gia Nă Đại, Thanh Tịnh ở New York, Quang Thiện ở Los Angeles, Thiền Tịnh Đạo Tràng ở Garden Grove, Thiền Viện Chân Không - An Lạc ở Hawaii, Phổ Đà ở Ottawavà Quan Âm ở Motreal, Gia Nă Đại...) ủy lạo và làm lễ cầu siêu cho các nạn nhân tại Nhật. Phái đoàn lập 2 quỹ riêng, quỹ cứu trợ do Ni Sư Diệu Tánh và Phật tử Ái Liên lo và quỹ sinh hoạt do Diệu Hiền và Mỹ Linh lo.
Dự tính ban đầu có 12 tu sĩ và Phật tử, quyên góp khoảng 50.000 đô-la Mỹ, cuối cùng lên 22 tu sĩ và thành khoảng 130.000 đô-la Mỹ. Phía bên Nhật cũng dự tính 5, 7 người, cuối cùng thành 20 người.
Các chi phí di chuyển, ăn ở của đoàn đều tự túc không liên hệ với tiền cứu trợ. Riêng nhà hàng Brodard Phật tử Quảng Nguyện tại Little Saigon cúng dường mỗi thầy 500 đô-la Mỹ để chi dùng trong khi đi làm công tác cứu trợ.
Phái đoàn 22 người đến Nhật trong các ngày 29-31/5 gồm từ:
Úc: HT. Minh Hiếu, TT. Thích Quảng Ba (Phát Ngôn Viên Đoàn), TT. Thích Tâm Phương (Điều Hợp), TT. Tâm Minh (Chú Sám), Sư Cô Liên Hạnh, các Phật tử Thiện Bảo, Bích Liễu.
Hoa Kỳ: HT. Thích Nhật Quang, HT. Thích Thông Hải (Phó Trưởng Đoàn), TT. Thích Minh Dung, TT. Thích Nhật Huệ, Ni Sư Diệu Tánh và các Phật tử Hải Đức, Hải Ngọc Linh và Tâm Ngọc Đức.
Gia Nă Đại: TT. Thích Bổn Đạt (Phó Trưởng Đoàn), TT. Thích Trường Phước.
Đức: HT. Thích Như Điển (Trưởng Phái Đoàn).
Truyền thông th́ có ông bà Dương Phục là Giám Đốc Saigon Houston Radio - Tuần Báo Saigon News (đă quyên góp được 40.000 đô-la Mỹ chuyển cho Hồng Thập Tự Hoa Kỳ) và chuyên viên thu h́nh Đỗ Hạnh đài TV SBTN/Dallas (nhóm này cũng sẽ gặp gỡ và làm phóng sự về Cộng Đồng Thiên Chúa Giáo VN tại Nhật ngày 5/6), về xă hội Nhật ...
Khi ở Tokyo, phái đoàn trọ tại nhà khách của Rissho Koseikai (立正佼成会, Lập Chính Giảo Thành Hội) ở Honan-Cho, Ikegami, quận Sugunami, Tokyo do Hội Cư Sĩ Pháp Hoa Rissho Koseikai lo liệu.
Thầy Triệt Học Trần Đức Giang và Đỗ Thông Minh cùng một số thân hữu đă tiếp tay lo việc liên lạc các chùa, thu xếp xe đón đưa, nơi ăn ở, viếng thăm, làm lễ cầu siêu, liên lạc với truyền thông Việt, Nhật. Phía Phật tử đạo tràng Viên Thông, chùa Việt Nam tại Nhật Bản... có khoảng 25 người Việt và Nhật tham gia. Tất cả chia nhau đi chung trên 2 xe buưt 26 và 29 chỗ.
Phái đoàn Giáo Hội Phật Giáo VNTN Hải Ngoại... có các Phật tử giúp lo cơm chay hay ăn ḿ gói, ḿ ly, cơm nắm, khi đến trú tại 2 đêm tại Phúc Tụ Viện th́ dùng bếp tại chỗ tự nấu các món chay.
Ngày 30/5, nhóm 5 người ở Úc tới sớm được thầy Triệt Học đưa đi thăm chùa Naritazan sau đó trở lại phi trường Narita cùng nhóm sau về nhà khách của Rissho Koseikai tại quận Suginami.
Ngày 31/5, một phần phái đoàn đến sớm ghé thăm chùa Việt Nam tại tỉnh Kanagawa (神奈川, Thần Nại Xuyên, ở phía Nam Tokyo) do HT Thích Minh Tuyền trụ tŕ được khoảng 100 Phật tử tiếp đón. Quư Tăng Ni đă làm lễ cầu an và dùng cơm do các Phật tử tự làm đăi.
Ngày 01/6, lúc 6 giờ sáng, Phái đoàn cùng các Phật tử tại Nhật qua chánh điện “Đại Thánh Đường” Risshoko Koseikai cùng hàng ngàn người Nhật làm lễ cầu siêu và cầu an, đọc kinh Pháp Hoa ... Ăn sáng vội vàng rồi lên đường.
Lúc 8 giờ sáng, mọi người lên xe rời nhà khách của Rissho Koseikai, rất chật chội nhưng ấm cúng. Trước tiên đi thăm Pháp Hoa Homonji (法華本門寺, Bản Môn Tự, là một trong 13 tông phái, khoảng 35% Phật tử Nhật theo phái Pháp Hoa) ở quận Ota. Sau đó, ghé đến chùa Senso và đền Asakusa (浅草, Thiển Thảo) ở quận Taito, Tokyo.
Khoảng 2 giờ trưa, rời Tokyo di chuyển lên Sendai (仙台, Tiên Đài), tỉnh Miyagi (宮城, Cung Thành), mất 5 giờ 30 phút xe trong đó có 2 lần nghỉ khoảng 15 phút, đến nơi khoảng 7 giờ 30 tối. Các tu sĩ ngụ tại Fukujuin (福聚院, Phúc Tụ Viện), những người c̣n lại ngụ tại khách sạn. Trời mưa nhẹ, hơi lạnh, khoảng 15 độ C.
Có 4 người Nhật thuộc Rishso Koseikai do ông Goto hướng dẫn từ Tokyo lên nhập chung với phái đoàn.
Ngày 02/6, các Tăng Ni Việt Nam lên chánh điện chào Sư trụ tŕ Kozan Date (伊達広三, Y Đạt Quảng Tam) tặng quà lưu niệm. Tặng Hội Phật Giáo Iwate 2.500.000 Yen để lo cho người tỵ nạn...
Thầy trụ tŕ Kozan Date và Tsuzuki thuộc Fukujuin... đi riêng 3 xe nhỏ, để hướng dẫn phái đoàn đi thăm những nơi bị thiệt hại nặng. Trời hơi lạnh nhưng may mắn trời đă tạnh mưa. Đi độ, 20 phút, xe bắt đầu đi vào khu đổ nát, mọi người thể cầm ḷng, ngăn xúc động trước cảnh tàn phá khủng khiếp của sóng thần !
Nhiều khu nhà cửa thành b́nh địa, hàng trăm xe hơi bẹp dúm, không ai tưởng tượng được tại sao sức nước có thể tàn phá đến như vậy. Đó đây có những lính Tự Vệ Đội, nhân công xây dựng đang cố gắng thu dọn...
1.- Trước tiên thăm chùa Shorinji (昌林寺, Xuơng Lâm Tự), nơi bị hư hại nhưng tương đối nhẹ. Phái đoàn được Sư trụ tŕ Koyu Matsuyama (松山宏佑, Tùng Sơn Quảng Hữu) tiếp đón. Phái đoàn, các Tăng sĩ và khoảng 40 tín đồ địa phương cùng nhau làm lễ Cầu Siêu khoảng 15 phút, sau đó, các Sư Nhật cũng cầu nguyện khoảng 5 phút.
Khi đáp từ, vị Sư trụ tŕ là ông Koyu Matsuyama nước mắt lăn tṛn v́ quá cảm kích. Ông nói, trong lúc đồng bào chúng tôi đang lâm nạn th́ quư Tăng Ni và Phật tử Việt Nam ở hải ngoại đến đây làm lễ cầu siêu độ cho những người Nhật bất hạnh nên “T́nh huynh đệ giữa chúng ta bắt đầu từ hôm nay”. Ông cho hay tất cả người dân trong vùng này chưa được lệnh trở về nhà của ḿnh. Hôm nay v́ tiếp phái đoàn Phật Giáo Việt Nam nên ngài mới về lại chùa nhưng không được phép ở lại qua đêm. Có khoảng 2.000 người trong vùng này bị thiệt mạng và các cư dân gần sát vườn chùa th́ khoảng 10 người đă chết. Trước khi từ giă, phái đoàn tặng một số tiền và chúng tôi thay mặt một thân hữu ở hải ngoại tặng một số tiền nhỏ.
Các Tăng sĩ và tín đồ ra tận cửa tiễn phái đoàn. Phóng viên Hirohide Matsuda của báo Kahoku đến phỏng vấn phái đoàn.
2.- Thăm Jodojiato (浄土寺跡, Tịnh Độ Tự Tích) vùng Arahama (荒浜, Hoang Tân/Banh) là ngôi chùa cách bờ biển khoảng 500 mét bị động đất và sóng thần đánh tan tành. Nh́n quanh 360 độ, tứ bề đổ nát hoang tàn. Phái đoàn đă dâng hoa và làm lễ Cầu Siêu ngay tại chỗ.
Được biết riêng tỉnh Miyagi có 32 chùa bị thiệt hại, nhất là những chùa bằng gỗ thiệt hại rất nặng, có 6 Tăng sĩ thiệt mạng. Cách chùa khoảng 200 mét là trường Tiểu học Arahama, nước lên cao tới tầng 3, các học sinh may mắn chạy lên tầng thứ 4 nên thoát nạn.
Anh Dương Phục, chị Thanh Thủy và anh Đỗ Hạnh sốt sắng phỏng vấn HT Thông Hải..., tường tŕnh trực tiếp về Hoa Kỳ.
3.- Thăm chùa thuộc hàng Quốc bảo Zuiganji (瑞巌寺, Thụy Nghiêm Viện, của Lâm Tế Tông), một Tu viện thành lập từ năm 1609, gần đệ nhất thắng cảnh Matsushima (松島, Tùng Đảo) là Di Sản Thiên Nhiên, Thế Giới, thắng cảnh hàng đầu của Nhật.
4.- Thăm mồ chôn tạm tập thể khoảng 400 người tỵ nạn tại Ishinomaki (石巻, Thạch Quyển), nơi đây vẫn c̣n phảng phất mùi tử khí. Phái đoàn làm lễ Cầu Siêu tại chỗ. Mới ngày nào họ là những người sống vui tươi mà nay thân vùi sâu ḷng đất, hỏi sao những người đến đây như phái đoàn không khỏi ngậm ngùi, sót thương ! Tại tỉnh Miyagi có 4 khu mộ chôn tạm như vậy.
5.- Thăm công viên và đền Thần Đạo Hiyoriyama (日和山, Nhật Ḥa Sơn) trên đồi cao, từ đó nh́n xuống cảng Ishinomaki (nơi chuyên xuất cảng hàng công nghiệp cao và hoạt động ngư nghiệp) và sông Kitakami (北上, Bắc Thượng), nơi có đảo châu giữa sông và tượng Nữ Thần Tự Do c̣n sót lại.
6.- Thăm Dogenin (洞源院, Động Nguyên Viện) trên đồi cao vùng Sanriku (三陸, Tam Lục), do động đất, có nhiều pho tương bị đổ vỡ. Nơi đây cũng là trại tỵ nạn, lúc đông nhất khoảng 400 người, nay c̣n khoảng 110 người đang trú ngụ. Phái đoàn làm Trai đàn Cầu siêu (読経, đọc kinh) kéo dài khoảng 1 giờ 10 phút. Có khoảng 50 tín đồ, người tỵ nạn tham dự, họ hát bài “Sanpo Wazan” (三宝和讃, Tam Bảo Ḥa Tán) mới được làm sau vụ động đất. Phái đoàn tặng một số tài chánh và nhiều người như chị Tám To ở tỉnh Kanagawa, chị Nguyễn Thị Yến ở tỉnh Chiba, chị Ni Ni ở Úc và chúng tôi thay mặt một số thân hữu ở hải ngoại tặng một số tiền nhỏ.
Tới 8 giờ 30 tối, phái đoàn về lại Fukujuin, mọi người đă có cuộc họp mặt, phái đoàn tặng Hội Phật Giáo Miyagi 2.500.000 Yen để lo cho người tỵ nạn... và tổng kết ngày đi ủy lạo chính hôm nay.
Theo Sư trụ tŕ Fukujuji là ông Kozan Date, chuyến đi thăm ủy lạo tại tỉnh Miyagi đạt kết quả rất tốt, tạo ấn tượng và cảm kích sâu đậm với Tăng sĩ và người dân những nơi viếng thăm. Cũng theo ông, ban đầu nhiều nơi cũng có ư e dè v́ họ đang khó khăn, không biết phái đoàn tới v́ ṭ ṃ hay có tâm ủy lạo. Nhưng với sự hiện diện của phái đoàn đông đảo từ khắp nơi trên thế giới, bất chấp xa xôi, vất vả, đến với tấm ḷng chia xẽ đau thương đă nhanh chóng thu phục được họ.
Ngày 03/6, từ 5 giờ 30 sáng, HT. Thích Như Điển rời phái đoàn ra ga Sendai, đi Shinkansen về Tokyo trước, để bay về Đức.
Lúc 9 giờ 15 sáng, phái đoàn rời Sendai quay trở về, trên đường đi ngang qua tỉnh Fukushima (福島, Phúc Đảo).
Khoảng 11 giờ, ghé vào thăm chùa Viên Thông (園通. Entsuji), HT. Thông Hải thay mặt phái đoàn tặng quà ông Shogen Terashima (寺島宗彦, Tự Đảo Tông Ngạn), 86 tuổi, nguyên Trụ tŕ chùa Ryuhojo (竜鳳寺, Long Phụng Tự), nguyên Chủ Tịch Hội Phật Giáo Fukushima quy tụ 1.500 chùa trong tỉnh một số tiền 2.500.000 Yen để gửi đến các nạn nhân... ông Shogen Terashima tặng phái đoàn 250.00 Yen làm lộ phí.
Chùa Viên Thông (園通. Entsuji), có lịch sử khoảng 400 năm, nơi thầy Triệt Học tu học, năm 1999, HT. Thích Thanh Kiểm (1920-2000) học tại Rissho Koseikai Tokyo 1954-1962, để lại lời trên bia ca ngợi công đức của ông Toichi Yoshioka (đă mất năm 1997). Đoàn được Sư trụ tŕ là Token Yoshioka (吉岡東健, Cát Cương Đông Kiện) ân cần mời họp dùng trà bánh trong khi nghe nói chuyện về quan hệ tôn giáo giữa Nhật Bản và Việt Nam, như cố Thầy Toichi Yoshioka (吉岡東一, Cát Cương Đông Nhất) trụ tŕ chùa này đă từng qua thăm Việt Nam 40 lần, tặng chùa Vĩnh Nghiêm chuông đồng “Ḥa B́nh”, đưa trẻ em mồ côi qua nuôi, đưa người sắc tộc qua dạy nghề, giúp đỡ người tỵ nạn...
Sau đó các Tăng ni và Phật tử lập Trai đàn Cầu Siêu bạt độ cho những người đă mất và cầu nguyện cho sớm khắc phục ḷ phát điện nguyên tử Fukushima số 1, cách đó khoảng 60 km, với sự hiện diện của hai cao Tăng Nhật.
Lúc 2 giờ 15, v́ tới hẹn, phái đoàn ăn vội cơm nắm ngay trên xe buưt rồi tới thăm trại tỵ nạn Azuma (吾妻, Ngộ Thê). Nơi đây vốn là trung tâm thể dục, những ngày đầu có khoảng 2.500 người tỵ nạn, nay c̣n khoảng 560 người. Sở Trưởng Bunmei Tsuchiya ra tiếp đón, hoan nghinh phái đoàn ghé thăm, tuy nhiên khi vào thăm không được chụp h́nh các người tỵ nạn (vị sợ làm phiền và gây mặc cảm cho họ).
TT. Thích Quảng Ba đă đặt nhiều câu hỏi về t́nh trạng người tỵ nạn. Khi phái đoàn ngỏ ư tặng tiền th́ ông Sở Trưởng cho biết đây là trại do Chính Phủ quản lư nên không được phép nhận, tiền hiến tặng nếu có, xin gửi qua cơ quan Hồng Thập Tự... để chia đều, họ cũng không nhận bánh kẹo. Ông cũng cho hay, bây giờ bắt đầu vào mùa hè, nếu được xin gửi quần áo mùa hè mới th́ trung tâm sẵn sàng nhận. Ông cám ơn phái đoàn đă bất chấp tin đồn nguy hiểm phóng xạ mà tới thăm.
Lúc 3 giờ chiều, phái đoàn tiếp tục lên đường, về tới Tokyo lúc 7 giờ 15 phút tối.
Giáo Hội Rissho Koseikai đăi cơm phái đoàn và nghe phái đoàn HT. Thích Thông Hải, TT. Thích Quảng Ba báo cáo kết quả chuyến đi ủy lạo. Phái đoàn nhắc lại những quan hệ tôn giáo và cứu trợ giữa Việt Nam và Nhật Bản, Nhật Bản đă giúp Việt Nam nhiều, nên nay là dịp để Việt Nam tỏ chút ân t́nh... Mọi người hy vọng trong tương lai quan hệ giữa hai bên sẽ sâu đậm hơn.
Có thông tín viên của 4 tờ báo là Bukkyo Times, Chugai Nippo, Shinshukyo Shinbun và Kosei Shinbun tới phỏng vấn TT. Quảng Ba.
Ngày 04/6, số tiền c̣n lại, được phái đoàn phân chia và nhờ ông Tadao Goto (Cố Vấn International Budhist Congregation: Giáo Hội Phật Giáo Quốc Tế) trao lại như sau:
1- 2.000 đô-la Mỹ tới Bản Bộ Rissho Koseikai.
2- 2.000 đô-la Mỹ tới chùa Shorinji, Miyagi.
3- 5.000 đô-la Mỹ tới Dogenin, Miyagi.
4- 9.000 đô-la Mỹ tới Hội Phật Giáo Ibaragi.
5- 9.000 đô-la Mỹ tới Hội Phật Giáo Aomori.
6- 3.000 đô-la Mỹ tới trại tỵ nạn Azuma, Fukushima, để mua quần áo mùa hè.
Từ ngày ra hải ngoại đến nay, Giáo Hội Việt Nam Hải Ngoại Liên Châu đă thực hiện nhiều công tác cứu trợ quốc tế, nhưng lần này là một điểm son đặc biệt, một dấu mốc “lịch sử” về nhân số và số tiền quyên góp được.
(lược trích từ tường thuật của Đỗ Thông Minh)