Thư ṭa soạn số 47
(tháng 10.2015)
KHÔNG TRANH
Cây bạch đàn là cây cao và có cành lá xum xuê nhất khu vực này. Tiếng chim kêu hót vang lừng mỗi sáng là từ trên những cành cao của cây này. Xa hơn, ở đầu đường, có hai cây cau dừa (cây cọ — palm tree), cao hơn cây bạch đàn nhiều, nhưng chim không làm tổ trên ấy (không hiểu v́ sao; có lẽ v́ cây quá cao, hoặc ở đó có nhiều tranh chấp, hiểm nguy hơn). Nơi cây bạch đàn, có ít nhất vài tổ chim, khác loại. Đúng là “đất lành chim đậu.” Có lần nghe tiếng quạ kêu bất thường, tưởng là quạ đến đuổi phá các loài chim khác, nào ngờ quạ bị chim đuổi. Rơ ràng là hai con chim trắng, thân nhỏ, lại rượt đuổi mấy con quạ đen to gấp ba lần. Không chỉ đuổi khỏi cây bạch đàn, mà đuổi thật xa, tít trên không trung, nhào lộn ngoạn mục, đuổi khỏi khu vực, đuổi khuất tận dăy phố bên kia đường. Thế mới biết, quạ tuy thân to lớn, bộ dạng dữ dằn, tiếng kêu rùng rợn ma quái so với các loài chim hiền lành khác, mà khi lâm trận th́ lại không có chút dũng khí hay tinh thần chiến đấu nào. Quạ chỉ giỏi tấn công những chú cừu non và những động vật yếu đuối không thể tự vệ; chúng sống như thể để giành nhau rúc rỉa các xác chết. Quạ nương bầy đàn để kiếm ăn, nhưng khi có quyền lợi th́ chỉ biết tranh giành cho riêng ḿnh; gặp nguy hiểm, chúng không đoàn kết, chỉ lo tự thoát thân.
Người minh triết sống không tranh. Không tranh giành, tranh căi, tranh luận, tranh chấp, tranh chiến, tranh đoạt, tranh đua; không tranh danh, tranh lợi, tranh tài, tranh công, tranh thế, tranh quyền… Có chăng một chữ ‘tranh’ th́ đó là tranh thủ thời gian và cơ hội để mang lại lợi ích và hạnh phúc cho người, cho đời. Người không tranh là người khiêm nhường. Khiêm nhường chẳng phải là tự ti, cho rằng ai cũng hơn ḿnh; mà chính là tự biết khả năng giới hạn của ḿnh đối với sự vô hạn của đời sống. (Khiêm nhường không phải là làm bộ tự hạ để kẻ khác nâng ḿnh lên; không phải giả vờ thối lui để người ta đẩy ḿnh ra trước; không phải đóng kịch tâng bốc người khác để họ đáp lại bằng sự ngợi ca ḿnh gấp bội) Khiêm nhường là đặt ḿnh ra khỏi ṿng thị-phi, tranh chấp; nhưng không từ chối trách nhiệm làm đẹp cuộc đời bằng những ǵ có thể làm được; và bằng những ǵ có thể làm được, kẻ khiêm nhường luôn giốc hết sức ḿnh cho phúc lạc của số đông.
Trên con lộ nhỏ dẫn qua khu xóm, mấy con quạ giành nhau xác chết của một chú sóc. Nơi kia, giữa những cành lá bạch đàn lao xao trong gió, các chú chim non chưa rời tổ tiếp tục gọi mẹ đ̣i ăn, và những con chim hiền lành vẫn thản nhiên cất tiếng hót thanh tao đón chào b́nh minh mới.
|